Chứng khoán phái sinh chính thức được biết đến từ tháng 8/2017, đến nay đã mở rộng nhanh chóng. Dưới đây là thông tin cơ sở cần phân biệt trước khi tiến hành đầu tư.

Định nghĩa chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là gì? (CKPS) là công cụ tài chính khi nó có giá trị phụ thuộc dưới tài sản cơ sở khác qua ký kết hợp đồng.

Chứng khoán phái sinh xác định lợi ích và/hoặc trách nhiệm pháp lý của các bên vào quá trình chi trả và/hoặc chuyển đổi nguồn quỹ cơ sở với một chi phí được đàm phán trước vào một thời gian nhất định trong tương lai.

Nguồn quỹ cơ sở của CKPS có khả năng là sản phẩm như nông sản, kim loại,… Hoặc dạng tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi,…

4 hình thức được chứng khoán phái sinh triển khai:

• Hợp đồng Kỳ hạn (HĐKH). Là hợp đồng được thẩm quyền xác thực giữa đôi bên cùng hợp tác mua và bán một loại tài sản. Đồng thời thực hiện trong khoảng thời gian đã định với mức phí đã chốt trước tại thời điểm mua bán.
• Hợp đồng Tương lai (HĐTL). Là bản thỏa thuận có thời hạn được giao dịch, niêm yết tại cơ sở đã được cấp phép (Sở Giao dịch chứng khoán).
• Hợp đồng Quyền chọn (HĐQC). Là hợp đồng được chứng thực với bên A được quyền yêu cầu và bên B là bên mua hoặc bán nguồn quỹ cơ sở. Được định giá trước khi ký kết tại một ngày trong tương lai đã được định trước.
• Hợp đồng Hoán đổi (HDHĐ) là hợp đồng được chứng thực. Đôi bên tham gia phải ký kết thay đổi dòng tiền. Tức thay đổi dòng tiền tài sản bên A với dòng tiền của tài sản bên B tại thời điểm đã định. 

Để làm quen với sản phẩm chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư nên chọn Hợp đồng tương lai. Là sản phẩm đầu tiên chính thức được giao dịch tại thị trường Việt Nam. Trong đó: HĐTL trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và HĐTL trên trái phiếu chính phủ.

Đầu tư chứng khoán phái sinh (HĐTL) với mua bán cổ phiếu khác nhau như thế nào?

Dưới đây là 3 điểm khác biệt mà bạn cần biết

Sự “đáo hạn” khi tiến hành giao dịch hợp đồng tương lai của nhà đầu tư. 

Mỗi loại hợp đồng tương lai đều có những mệnh giá riêng, những nhà đầu tư sẽ dựa vào mục tiêu cho chỉ số tăng hoặc giảm để đặt lệnh và khớp lệnh mua hay bán. Mỗi nhà đầu tư phải lưu ý đến tháng đáo hạn trong hợp đồng để chọn sản phẩm phù hợp với mục tiêu đầu tư.

Nhà đầu tư phải hiểu rõ khái niệm “ký quỹ” trong giao dịch

Bởi vì, nhà đầu tư (NĐT) muốn mua cổ phiếu trên sàn giao dịch cơ sở cần phải có đủ vốn trước khi tiến hành mua nhưng với HĐTL thì không nhất thiết cần đủ vốn hay sở hữu tài khoản giao dịch. Với điểm khác biệt này dẫn NĐT đến với khái niệm mới “Ký quỹ”.

Với dòng chứng khoán phái sinh, “ký quỹ” là khoản đặt cọc khẳng định tính thực thi nghĩa vụ đôi bên khi ký kết thỏa thuận. Tỉ lệ ký quỹ đã được quy định bởi Trung tâm lưu ký và có định mức riêng cho loại. Nhà đầu tư có nghĩa vụ đóng đầy đủ khoản ký quỹ theo quy định để có thể giữ thỏa thuận đã ký trước đó.

Quá trình thanh toán lợi nhuận và thua lỗ hàng ngày

Đây là điều khác biệt cuối cùng trong chứng khoán phái sinh. 

• Nếu tài khoản xuất hiện lỗ ròng: NĐT phải chi trả đủ tất cả số tiền bị thua lỗ chậm nhất đến 9h sáng ngày tiếp theo.
• Nếu tài khoản xuất hiện lãi ròng: NĐT sẽ nhận được đầy đủ lợi nhuận thu về sau 11h sáng ngày tiếp theo.

Những rủi ro khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Mặc dù rất “hấp dẫn” với cơ chế hoạt động linh hoạt và sự đa dạng sản phẩm, nhưng những khác biệt của CKPS vẫn khiến NĐT F0 không khỏi nghi ngại liệu CKPS có thật sự đảm bảo? Nhiều NĐT đưa ra lý do rằng yếu tố “tương lai” làm cho sản phẩm giống một dạng cược may rủi và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn là đầu tư cổ phiếu thông thường.

Câu trả lời là NĐT có thể hoàn toàn yên tâm khi đầu tư sản phẩm CKPS. NĐT cần phải lưu ý, bất cứ giao dịch chứng khoán nào cũng đều tiềm ẩn những rủi ro. Không chỉ riêng chứng khoán phái sinh. NĐT nên hạn chế bằng cách trau dồi kiến thức mới. Hay tham khảo các báo cáo phân tích từ các công ty chứng khoán, các trang tin tức uy tín. 

Những tiềm năng khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Bên cạnh những rủi ro, NĐT cũng cần nhìn vào những ưu điểm của CKPS. Để thấy được tiềm năng của sản phẩm rất đáng đầu tư này, bao gồm:

• Phòng ngừa rủi ro biến động giá. Khi NĐT dự đoán được mức giá của một tài sản cơ sở sẽ tăng hoặc giảm trong tương lai. Bằng việc mua hoặc bán hàng hóa với giá ở thời điểm hiện tại nhờ HĐTL
• Bán khống chứng khoán. NĐT có thể bán các chứng khoán phái sinh ngay cả khi không có tài sản cơ sở.
• Tính thanh khoản cao. Do sản phẩm này được niêm yết và giao dịch tập trung trên Sở giao dịch chứng khoán.
• Lợi ích đòn bẩy tài chính. NĐT chỉ cần ký quỹ một phần tài sản. Nhưng được giao dịch với cổ phiếu có giá trị gấp nhiều lần số tiền ký quỹ. Như vậy sẽ mang lại lợi thế cho nhà đầu tư.

Những chú ý cho nhà đầu tư mới bắt đầu

Các chuyên gia tài chính đưa ra kiến nghị, CKPS sẽ phù hợp với những nhà đầu tư đã có nhiều kinh nghiệm “thực chiến”. Tuy nhiên, NĐT F0 nên tìm hiểu kỹ, tiếp cận công cụ tài chính này ngay từ bây giờ. Như vậy nhà đầu tư sẵn sàng cho những kế hoạch đầu tư “hấp dẫn” trong tương lai tốt hơn.

Chứng khoán phái sinh đầu tư ở đâu? Đầu tư như thế nào?

Tham gia thị trường CKPS đầy mới mẻ, NĐT F0 nên chọn cho mình người đồng hành thích hợp. Chọn lựa những đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm và có lợi trong cung cấp thông tin liên quan. Điều này giúp nhà đầu tư có thể giao dịch chứng khoán phái sinh hiệu quả.

Để bắt đầu tham gia CKPS, thông thường có 05 bước cơ bản để mở tài khoản ở những công ty chứng khoán như sau:

Kết luận

Những thông tin trên đây tiendientu123.com mong đã giúp bạn hiểu về đầu tư chứng khoán phái sinh. Những rủi ro khi mới đầu tư luôn sẽ có, hãy tìm hiểu thật kỹ và tham khảo nhiều thông tin hơn để đầu tư sinh lời tốt hơn!

Thông tin được tổng hợp bởi: tiendientu123.com